İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Jeoloji Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cenk Yaltırak, Doğa Kaynaklı Afetler konulu 74. Türkiye Jeoloji Kurultayı’nda akademisyen Murat Şahin’le birlikte “Aktif Marmara Fayları İçin Yeni Bir Bakış; Marmara Denizi’nin Yeni 3 Boyutlu Fay Haritası Işığında Deprem Potansiyelleri ve Risk Senaryoları” başlıklı bir sunum yaptı. Murat Şahin ile birlikte Marmara’nın 3 boyutlu fay haritasını çıkaran Yaltırak, sunumun ardından Hürriyet’in sorularını yanıtladı. Marmara’da bütün halde tek bir fay olmadığını söyleyen Yaltırak, şunları ifade etti:
İBB HATA YAPIYOR
“İstanbul Büyükşehir Belediyesi yönetimi yanlış yapıyor, Marmara’da sadece tek fayın olduğu yaklaşımını devam ettiriyor. Oysa Marmara’da kırılma bekleyen 4 fay bulunuyor. Bunlardan biri 7.6, ikisi 7.4 ve bir tanesi de maksimum 7.2 büyüklüğünde deprem üretebilecek. Büyüklükler maksimum bu seviyede olacak, daha küçük de olabilir ama maksimum büyüklükler bunlar olacak. Ne zaman olabilir? Her an. Planlamalar, hesaplar tek fay esas alınarak yapıldığında İstanbul’a bir şey olmuyor; depremi 7.2 ile 7.4 arasında bekliyorlar ve bu durum sadece eski İstanbul’u yani Fatih, Zeytinburnu, Bakırköy, Avcılar’ı etkiliyor. Anadolu yakasını ve İzmit Körfezi’ni, Güney Marmara’yı hiç etkilemiyor. Bu 4 fay aynı zamanda da kırılabilir, arka arkaya da olabilir ya da farklı zamanlarda kırılabilir. Batıdan doğuya gidebilir; hangisinin önce ya da sonra olacağını bilmiyoruz ama bildiğimiz şey; bardaklar dolu. Marmara kalp hastası, 4 damarı tıkalı ve her an bir kalp krizi geçirebilir.
4 FAYA GÖRE YAPILMALI
İstanbul ve tüm Marmara’nın bu 4 faya göre yeniden ele alınması gerekiyor. Tek faya dayalı olasılıksal bir haritayla yüksek ivmeler içeren bir dönüşüm planı var. 4 fay esas alındığında İstanbul’un tüm kentsel dönüşüm planlarının yenilenmesi gerekecek çünkü ivmeler her yerde haritadaki büyüklüğe ulaşmayacak. Bazı binalar, bazı semtlerin hiç yıkılmasına, yenilenmesine gerek yok. Ama bazı yerlerin de daha öncelikli olarak, hızla kentsel dönüşüme alınması gerekiyor. İstanbul’da örneğin Beşiktaş Ulus’ta bir binayı yıkmanıza gerek yok. En büyük depremde bile orada ivme 0.1 g oluşuyor. Bu o binanın yıkılması mümkün değil, demek. Genel değerlere dayalı yapılan kentsel dönüşüm pahalı oluyor ve dönüşümü imkânsız kılıyor. Esas odaklanılması gereken yerlere odaklanılmıyor.”
İZMİT VE YALOVA DA RİSK ALTINDA
Bütün Marmara sahilleri yani Silivri’den başlayarak İzmit Körfezi, Yalova, Mudanya’ya kadar bu depremden etkilenecek ama biz bu hatta kaç bina olduğunu da bilmiyoruz. Çünkü tüm model doğrudan doğruya İstanbul’un başına bir şey gelecekmiş gibi hazırlanıyor.
YORUMLAR