Sosyal konut projesinin taksitlerinde tartışma yaratan detay

Sosyal konut projesinin başvuru bilgilendirme formunda yer alan bir detay ile vatandaşın ödeyeceği aylık taksitlerin yılın hangi dönemlerinde, ne kadar artacağı belirlendi. TOKİ taksitleri sabit mi olacak? Yapılacak artış oranı neye göre belirlenecek? İşte detaylar...

Sosyal konut projesinde satışa sunulan evlerin bedeli piyasa değerinin oldukça altında olmasına rağmen, asgari ücretliler için bu proje aracılığıyla ev sahibi olmak oldukça zor.

Dün itibarıyla başvuruları başlayan projenin başvuru formunda ortaya çıkan bir detay, taksit tutarlarındaki artışlarla ilgili tartışmalara yol açtı. Başvuru bilgilendirme formunda belirtilene göre, aylık taksitler her yılın ocak ve temmuz ayları olmak üzere yılda iki kez belirlenecek. Ne kadar artış yapılacağı da, bir önceki 6 aylık dönemde memur maaşlarındaki artış oranı dikkate alınarak, idarece tespit edilen oranda artırılacak. Taksit tutarlarındaki artış için idareye yetki tanınması ile vatandaşın karşısına memur maaş oranından daha yüksek bir  zam oranı olarak çıkması ihtimali tartışılıyor.

6 AYDA BİR ZAMLANACAK, İDARE KARAR VERECEK
500 bin konut ve 250 bin konutluk arsa ile 50 bin işyerinden oluşacak projenin detayları önceki gün açıklanmıştı.

Konutların maliyeti üzerinden yüzde 40 indirim yapılacak projede, 2+1 dairelerin bedeli 608 bin TL idi. Aylık taksitler ise 240 ay vade ile 2 bin 280 TL olarak belirlendi. 3+1 dairelerin fiyatının ise 851 bin TL olduğu projede, bu dairelere de aylık taksit 3 bin 187 TL olarak belirlenmişti.

Ancak başvurular başladıktan sonra ortaya çıkan taksit tutarlarına yönelik artış oranı tartışmalara neden oldu. Vatandaşın en merak edilen sorulardan biri, söz konusu taksitlerin sabit olup olmayacağına yönelik idi.

Başvuru formunda yer alan detayla, taksit tutarlarındaki artışın yılda iki kez olmak üzere ocak ve temmuzda belirleneceği; yapılacak artış oranın da bir önceki 6 aylık dönemde memur maaşlarındaki artış oranı dikkate alınarak, idarece tespit edilen oranda artırılacağı belirtilmiş oldu.

‘SÜRPRİZ ARTIŞLAR OLABİLİR’ BEKLENTİSİ
Kocaeli Üniversitesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstriyel İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aziz Çelik, “Neden memur maaş artış oranı kadar denmiyor da idareye takdir yetkisi tanınıyor? Bu ifadeye göre, idare daha yüksek bir artış oranı belirleyebilir. Sonra sürpriz artışlar olmasın!” değerlendirmesinde bulundu.

BAKAN KURUM: ASGARİ ÜCRETLİLER EK MESAİ YAPABİLİR
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un, asgari ücretlilerin sosyal konut projesi aracılığıyla nasıl ev sahibi olacağına ilişkin söyledikleri de tartışma konusu oldu.

Dün bir televizyon kanalına katılan Kurum, “Asgari ücretliler hem kira hem konut kredisini nasıl ödeyecek?” sorusuna şu yanıtı verdi:

“5 bin 500 lira alıyor. Hem kira ödeyecek hem konut kredisi taksiti ödeyecek hem de evini geçindirecek. Tabii bunu yapabilmesi için ilave mesai ve kazanç sağlaması gerekiyor. Bunun için vatandaşımız biraz dişini sıkarak, biraz eşinden, dostundan borç alarak, biraz ek mesai yaparak bu bedeli karşılayabilir.”

‘VERGİ ZAMMI OLARAK DÖNEBİLİR’
Öte yandan, sosyal konut projesiyle ilgili üzerinde durulan olumsuzluklardan biri de, bu projenin finansmanının nereden sağlanacağına ilişkin…

Vatandaşın vereceği peşinatların ve ödeyeceği aylık 2 bin 280 TL ila 3 bin 187 TL'lik taksitlerin inşaatların finansmanını sağlamaya yetmeyeceği, bunun 2023 bütçesine yansıtılarak vatandaşa yeni bir vergi zammı olarak dönmesi ihtimali üzerinde duruluyor.

Dün sozcu.com.tr’ye konuşan bir gayrimenkul değerleme uzmanı, bu finansmanın nasıl sağlanacağını sormuş ve “Vergiler kanalıyla mı? O zaman bunun topluma geri dönüşü olacaktır” demişti.

YOKSULLUK SINIRININ ALTINDA YAŞAYANLAR BAŞVURABİLİYOR
Projede dikkat çeken noktalardan biri de, başvurabilmek için en fazla 18 bin TL aylık gelire sahip olunmasının istenmesi.

Kampanyaya İstanbul'da hane geliri 18 bin liranın, diğer illerde 16 bin liranın altında olan vatandaşlar başvurabilecek.

Türk-İş'in son açıkladığı verilere göre ise, yoksulluk sınırı 22 bin 442 TL'ye yükselmişti.

Bu da, yoksulluk sınırının altında yaşayan ailelerin, mevcut kira, barınma bedellerine aylık 2-3 bin TL daha eklenmesi demek. Temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanan bu aileleri, piyasanın çok altında olan bu aylık taksitlerin dahi zorlayabileceği belirtiliyor.

‘YÜZDE 10 PEŞİNATI ÖDEMEK PEK ÇOK HANE İÇİN KOLAY DEĞİL'
Söz konusu projedeki konutlar, vatandaşa yüzde 10 peşinat ve 240 ay vade ile satılacak.

Konu ile ilgili sozcu.com.tr'ye değerlendirmelerde bulunan İktisatçı Cem Oyvat ise, “Sosyal konut projesine yönelik haklı pek çok eleştiri var. Pek çok hanenin bahsi geçen yüzde 10 peşinatı ödemesi kolay değil. Konutların İstanbul'da yapılacağı yerler de, şehrin merkezinden uzak” değerlendirmesinde bulunmuştu.