Pandemi esnafı vurdu: Yüzde 65'i borçlu

Türkiye'de faaliyet gösteren 300 bine yakın esnafın borçluluk oranı yüzde 65'e yükseldi. Ekonomik endişeler nedeni ile veresiye defteri yerine kartlı alışverişe yönelen esnafta kapanma oranı sadece aylık olarak yüzde 7-8'lere kadar çıktı.

Küçük esnafın nabzını tutan ‘ Türkiye Geleneksel Kanalın Nabzı: REM Esnaf Barometresi’nin Mart 2021 dönemi sonuçları açıklandı. Araştırma sonuçlarına göre geçen aylarda veresiye defteri kabaran esnaf, sıcak paraya dönme ihtiyacı duydu. Bu anlamda esnaf defterin daha da kabarmaması için veresiyeyi azalttı. Mart ayında belirgin şekilde görülen veresiye satış azalması sonucu müşteriler de gıda harcamalarını karşılamak için kredi kartlarına yöneldi. Araştırmaya göre, bakkallarda kredi kartı ile yapılan ödemelerin aylık ciro içindeki payı, üç aylık artış eğilimiyle yüzde 29’dan yüzde 32’ye yükseldi. Buna karşın veresiyenin payı üç aylık düşüş eğilimiyle birlikte yüzde 9’dan yüzde 7’ye düştü. Kendisi de finansal zorluk içinde olan bakkal esnafı, vatandaşın veresiye yazdırma talebini kredi kartına yönlendirdi. Araştırmaya göre esnafın yüzde 65'inin kredi borcu var ve bunların büyük kısmı yine kredi alacaklar.

İLK DALGA KÜÇÜK ESNAFI BÜYÜTTÜ

Phygital perakende deneyimi sağlayıcısı REM People’ın CEO’su Bülent Peker, Türkiye’de ilk kez REM People tarafından hazırlanan ve küçük esnafa yönelik değerli veriler içeren rapora ilişkin bugüne kadar kimsenin kapılarını çalmadığını, küçük esnafın gerçek anlamda nabzını tutacak bu tür araştırmaların önemli olduğunu ifade etti. Salgın başladığında ilk kapanma dönemlerinde tüketicilerin, marketlere ve küçük esnafa koştuğunu tespit ettiklerini anlatan Peker, şu bilgileri verdi: “Stoklar kısa süre tükense de hızla toparlandı. Geçen yıl AVM ve mağazaların kapanmasıyla tüketiciler online ticarete ve küçük esnafa doğru yöneldi. İlk dalga küçük esnafı da büyüttü. Bu süreçte ayrıca veresiye defterinin yerini kredi kartının almasına da neden oldu ve alışkanlıklar değişti. Yemek kartlarının alışverişte kullanıldığı ve geri dönülemeyecek trendlerin başladığı bir yıl oldu 2020. Bu yılın ise aşıyla beraber temkinli bir açılma yılı olmasını bekliyoruz. Esnaf Barometresi’yle birlikte 2 milyondan fazla kişinin geçimini sağlayan 300 bin küçük esnafın röntgenini çekmeye devam edeceğiz.”

Araştırma sonuçlarına göre, mart döneminde görüşülen geleneksel kanal esnafının yüzde 68’i salgından endişe ediyor. Ancak bu grubun içindeki “kesinlikle endişe ediyorum” diyerek kaygısı yüksek olanlar yüzde 38 ile bir önceki döneme göre anlamlı derecede yükseldi. Buna bağlı olarak da “ Aşı olurum” diyenlerin oranı bir önceki döneme göre 20 puan artarak yüzde 58’e yükseldi. Vakaların dramatik olarak artması ve bireylerin tedbirlere uyum göstermediğini düşünmeleri esnafın içinde bulunduğumuz süreçte kaygısının artmasına neden oldu. Esnafın kısıtlamalar konusundaki diğer beklentisi en azından çalışma saatleri kısıtlamasının gözden geçirilmesi yönünde. En çok iş yaptıkları akşam saatlerinde erkenden kapatmak iş yapmalarının önünde ciddi engel olarak görülmeye devam ediyor. Her ne kadar önceki döneme göre iş yapma seviyesinde artış görülse de genel eğilim hala çok düşük seviyede seyrediyor.

YÜZDE 32 DESTEK ALAMADI

Esnaf kesimi belirli bir süre için tam kapanmaya gidilmesinin en etkin yöntem olduğunu düşünüyor. Esnafın yüzde 20’si kurumsal ve bireysel etkinliklerin vaka sayısının artmasında etkili olduğunu söylüyor. Buna göre esnaf alınan tüm tedbirlere rağmen insanların kurallara uymadıklarını, bir ekmek almak için dışarı çıkıp kuralları ihlal ettiklerini düşünüyor. Diğer yandan ekonomik yönden alınan tedbirlerde ise esnafın yüzde 32 gibi ciddi çoğunluğu sağlanan desteklerden yararlanamadığını belirtirken, yararlanan yüzde 25’lik kesim ise bu destekleri yetersiz görüyor. Esnafın asıl beklentisi karşılıksız hibe desteği, vergi affı gibi daha etkin maddi desteğinin sağlanması.